In het westen het Rhônedal, in het oosten de heuvels van de Luberon en precies in het midden de torenhoge Mont Ventoux. Met zoveel natuurschoon om zich heen, kan het niet anders dan dat de Vaucluse zelf ook betoverend is. Dit deel van de Franse Provence kent vele bezienswaardigheden en culinaire hoogstandjes. En dit alles op een relatief klein oppervlak, dus dat betekent korte afstanden met de camper of auto.
Waar ligt de Vaucluse?
Het departement Vaucluse ligt in het zuidoosten van Frankrijk in het westen van de Provence. Het hoogplateau van de Vaucluse ligt ingebed tussen de Mont Ventoux in het noorden en de Luberon in het zuiden en is bergachtig. Het gebied heeft glooiende bergkammen die niet te steil zijn. Het oerlandschap wordt gekenmerkt door bossen, kruiden, koren- en lavendelvelden en heldere beekjes en rivieren. Daartussen liggen kleine bergdorpjes, kasteelruïnes en oude kerken, genoeg te ontdekken. En naast de minder bekende, kleinere bezienswaardigheden zijn er ook een paar wereldberoemde bezienswaardigheden die niet mogen ontbreken tijdens een kampeervakantie of camperreis. Dat is ook het startpunt van deze tour.
Stop 1: UNESCO-werelderfgoed in Avignon
De brug is al bezongen, pausen en antipausen woonden hier bijna een eeuw lang en je vindt hier de grootste en belangrijkste gotische gebouwen uit de middeleeuwen. We hebben het natuurlijk over de fantastische stad Avignon, waarvan het oude deel op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staat. Afgaande op zijn populariteit is Avignon met zijn 90.000 inwoners allesbehalve een grote stad. Daarvan leven slechts 15.000 mensen binnen de stadsmuren. Met de nadruk op leven, want Avignon is ondanks zijn historisch belang allesbehalve een museumstad. Er zijn talloze pubs en restaurants, en de markthal gaat vroeg in de ochtend open en het ruikt overal naar Provençaalse specialiteiten. Op culinair gebied zit je hier goed als je je neus volgt.
En de lijst met bezienswaardigheden in Avignon is voor cultuurliefhebbers zo lang dat je gerust een meerdaags verblijf kunt plannen.
Stop 2: Bollène - Technisch meesterwerk aan de Rhône
Veel minder bekend, maar ook heel spannend: ongeveer een uur ten noorden van Avignon bij Bollène ligt de Centrale hydro-électrique André Blondel. De waterkrachtcentrale, die sinds 2019 ook open is voor bezoekers, geeft een indruk hoe de stroom van de Rhône werd benut. De CNR, de Compagnie Nationale du Rhône, exploiteert in totaal 19 waterkrachtcentrales langs de rivier en wekt daarmee zo'n drie procent van de elektriciteit in Frankrijk op, zoals je kunt zien als je door de voormalige controlekamer loopt. Daarna kun je een kijkje nemen bij de enorme turbines die door het rivierwater draaiende gehouden worden. Dit is ook een indrukwekkend voorbeeld van de grote inspanning die vanaf het midden van de jaren veertig werd geleverd om de Rhône een tweede arm te geven zodat elektriciteit kon worden opgewekt. Ongeveer 5.000 tot 7.000 arbeiders waren op dat moment ter plaatse en bouwden wat toen de grootste sluis ter wereld was. Je kunt nog steeds zien hoe een schip door de sluis gaat. Vervolg daarna je weg door Séguret in te voeren in het navigatiesysteem van je camper.
Stop 3: Nauwkeurig vakmanschap in Séguret
Het dorpje Séguret is prachtig gelegen aan de Dentelles de Montmirail en is echt een bezoekje waard. Niet voor niets wordt het dorp beschouwd als een van de mooiste dorpen van Frankrijk. Vanwege het middeleeuwse karakter met geplaveide straatjes, uitvalpoorten omzoomd met oude huizen, de stenen fontein Fontaine des Mascarons en de ruïnes van het feodale kasteel, kan het echter alleen te voet worden verkend. Auto's of campers moeten buiten het centrum geparkeerd worden. Het dorp Séguret wordt vaak vergeleken met een levensgrote kerststal - en niet zonder reden. Wat dat inhoudt, kom je te weten in de unieke werkplaats en boetiek Les 3 Souquets van Denis Voeux. Hij komt uit het dorp en zet een lange familietraditie voort. Hij boetseert figuren van heiligen en gewone mensen uit klei, schildert ze en gebruikt lokale gezichten als model voor zijn Provençaalse kerststallen, die in de aanloop naar Kerstmis worden tentoongesteld. Voor de Santon Provençales zijn deze kerststallen een universum en tegelijk een stukje propaganda voor religie. De eerste spam van de 20e eeuw, zoals de kunstenaar het zelf met een glimlach noemt.
Stop 4: Van Malaucène via de reus van de Provence
Bij het horen van de naam Malaucène loopt bij de meeste fietsers een rilling over de rug en schiet de kramp in de kuiten. Want in het kleine stadje Malaucène begint de westelijke oprit naar de Mont Ventoux. De route loopt eerst door een bos dat met elke meter hoogte dunner wordt en vervolgens door een volledig versteend landschap naar de top. Een onwerkelijke wereld die niet van deze planeet lijkt te komen. Op mooie dagen reikt het uitzicht van de Middellandse Zee tot de toppen van de Pyreneeën en de Alpen, maar soms blijft het steken in de vochtige adem van de Provence. De reis naar de top is zeker de moeite waard - of het nu met de fiets of met de camper is. Als je de berg met de camper wilt bestijgen, dan moet je de belangrijkste toeristische tijden vermijden. Rijd de Mont Ventoux liever vroeg in de ochtend of in de avond op. Zo vermijd je de spitsuren van de fietsers op de smalle weg en ook het grootste deel van het tegemoetkomende verkeer.
Stop 5: Lavendelvelden en spectaculaire Nesque Gorge
Meteen na de laatste haarspeldbocht tijdens de afdaling van de Mont Ventoux staan de eerste huizen van Sault. Aan de rand van het mooie stadje ligt de lavendelboerderij en distilleerderij Aroma'Plantes. Een aantrekkelijke bestemming als je kennis wilt maken met de teelt en verwerking van deze rijke plant. Een aantal velden rond Sault schitteren tussen half/eind juni en begin/half augustus in het lila-blauw van de lavendelbloesems, de geur wordt weggeblazen door de lichte wind en stijgt op in de neuzen van de mensen die zich rond de velden hebben verzameld .
Van de kleurrijke lavendelvelden gaat het landschap naadloos over in de kale karst van de Nesque Gorge. Rijd door Sault op de D 942 en volg de wegwijzer naar rechts in het dorp. De weg slingert dan ongeveer 20 kilometer naar het dorp Monieux. De rivier heeft zich hier tot 400 meter diep in de harde kalksteen uitgesleten. Het weggetje baant zich op sommige plaatsen letterlijk een weg de rots in, soms zelfs erdoorheen. Om deze reden is de weg alleen begaanbaar met voertugien met een maximale hoogte van drie meter. Aangezien de weg op sommige plaatsen ook vrij smal is, is de tocht alleen aan te raden voor ervaren kampeerders die de afmetingen van hun camper goed kunnen inschatten en hanteren. Freeontour-tip: Je kunt het beste een tijdstip vroeg in de ochtend of in de avond kiezen voor de tocht. Dan heb je het minste verkeer en veel tijd om rond te kijken: naar de rotswanden en ook naar het water van de kleine rivier die ver beneden in de diepte stroomt, waar in de zomer natuurlijk niet veel water te vinden is.
Stop 6: Zoete nougatspecialiteiten in Saint-Didier
Het is niet ver van hier naar Saint-Didier, een klein stadje ten zuidoosten van Carpentras. Al meer dan 20 jaar produceert de familie Silvain hier lichte en donkere nougat. Dit is een typisch Provençaalse zoete specialiteit op basis van honing en amandelen. De ingrediënten worden hier geproduceerd met hulp van alle gezinsleden, die stuk voor stuk gespecialiseerd zijn in bijenteelt of amandelteelt. Hier kun je zien hoe de amandelen worden geroosterd en de zoete massa wordt geroerd. Andere ingrediënten zoals sinaasappelsmaak of chili worden gemengd totdat de individuele stukjes nougat uit de grote schalen worden gesneden. Zorg dat je een lekkere voorraad meeneemt in de camper.
Stop 7: Bezoekersfavorieten Abbaye de Sénaque en Gordes
De volgende twee bestemmingen zijn zeker geen insidertips en zijn zeer populaire fotomomenten, inclusief veel toeristen in het hoogseizoen. Wie buiten de drukke tijden van de dag naar deze bestemmingen trekt, kan er in ieder geval met wat meer rust van genieten. Verscholen in een vallei midden op de Plateqau de Vaucluse richting Gordes, vind je aan de zijweg D177 de Abbaye de Sénanque, die zeer de moeite waard is. Het motief van de historische abdij met bloeiende lavendelvelden op de voorgrond is waarschijnlijk een van de meest populaire fotoplekken voor reizigers naar de Provence. Maar het is ook de moeite waard om een kijkje te nemen in het complex, dat nog steeds wordt bewoond door cisterciënzer monniken. Het klooster is echter alleen toegankelijk als onderdeel van een rondleiding in het Frans. Als je geen Frans verstaat, krijg je een tablet met de juiste vertalingen voor de rondleiding. Ook het interieur van het klooster is niet drempelvrij. Om lange wachttijden in het hoogseizoen te voorkomen, raden we aan om vooraf online tickets te reserveren.
Belangrijk: de D177 is tussen 15 maart en 30 september slechts een enkele reis vanaf Gordes - en voor campers en andere grotere voertuigen het hele jaar door. In deze richting passeer je eerst de abdij voordat je de parking bereikt. Als je vanuit Venasque komt, moet je eerst de D244/D15 naar Gordes nemen en daar de D177 op.
Een ander zeer populair fotostop en toeristische bestemming in de Provence is het pittoreske stadje Gordes. De hele heuvel is hier bedekt met historische gebouwen, met het kronkelende centrum op de top van de heuvel. De keerzijde van de populariteit: Gordes staat inmiddels in elke reisgids en is een integraal onderdeel van de meeste groepsreizen door de Provence. De smalle, kronkelende straatjes van de stad overtreffen zichzelf met souvenirwinkels en restaurants die geheel op toeristen zijn ingericht - met bijbehorende prijzen. Als je het massatoerisme wil vermijden, moet je vooral in het hoogseizoen alleen een fotostop hier op straat plannen.
Freeontour-tip: Venasque in het noorden staat ook op de lijst van de mooiste dorpen van Frankrijk en is tot nu toe grotendeels gespaard gebleven van het massatoerisme. Met zijn smalle, kronkelende straatjes en historische stadscentrum ligt Venasque 320 meter hoog op een rotsplateau dat van drie kanten ontoegankelijk is. In het dorp zijn ook delen van de middeleeuwse vestingwerken bewaard gebleven. Ook bezienswaardig zijn de kerk Notre-Dame en de doopkapel, lang beschouwd als een van de oudste in Frankrijk. Parkeer je camper zo vroeg mogelijk onderaan het dorp, zodat je optimaal kunt genieten van het schilderachtige pad naar boven.
Stop 8: Eigenzinnig kurkentrekkermuseum in Ménerbes
Een paar kilometer naar het zuiden, in Ménerbes, wacht een echt ongewoon museum je op, ver verwijderd van het massatoerisme. Het museum werd tot leven gebracht door een zeer veelzijdige man: Yves Rousset Rouard. Hij werd bekend door de Emmanuelle-films, was lid van de Nationale Vergadering, was jarenlang burgemeester van Ménerbes en investeerde zijn geld in een adellijke wijnmakerij aan de rand van het stadje. Hij creëerde ook een botanische tuin in het heuvelachtige terrein aan de rand van de Luberon. En hij richtte het kurkentrekkermuseum Musée du Tire-Bouchon op, met ongeveer 1.000 exposities. In de vitrines liggen een aantal rariteiten. Een kurkentrekker die een Engelse bankier aan Lodewijk XVIII. had moeten geven. Of een kurkentrekker gemaakt van een onderdeel van een kraan en een die vervaardigd is uit een pistool daterend uit de Eerste Wereldoorlog. Heel toepasselijk kun je hier ook wijn van het wijnhuis proeven en kopen.
Stop 9: Door het bos van de Luberon naar Lourmarin
De prachtige weg gaat het nu over van de Montagne des Luberon naar Lourmarin. Ten zuiden van Bonnieux, op de D36, volgt u de afslag naar de Chemin de la forêt de cèdres. De omweg langs het bospad leidt naar een ruime parkeerplaats van waaruit u kunt wandelen of mountainbiken in het hart van de eeuwenoude ceders van de Luberon. Terug op de weg rijden we verder naar Lourmarin, waar de Ferme de Gerbaud iets ten oosten van het dorp ligt. De eigenaar heeft zich gespecialiseerd in waardevolle geneeskrachtige kruiden en biedt deze ook te koop aan. Door de constante droogtestress produceren de planten in het gebied veel waardevolle stoffen. Hier groeit bijvoorbeeld bonenkruid, dat goed werkt tegen verschillende soorten klachten. Of salie, dat goed samengaat met varkensvlees, maar tegelijkertijd met zijn antibacteriële werking ziektes voorkomt. En ook een cliché wordt opgehelderd: er bestaat niet zoiets als Provencaalse kruiden. Dat was een marketingidee dat een bedrijf uit Carpentras in 1969 lanceerde.
Stop 10: Olijven en een blik in de oneindigheid
Wijn, kruiden, wat ontbreekt er nog meer in de de culinaire Zuid-Franse driehoek op deze rondreis? Olijven! Jean Claude Doglioti kan daarbij helpen. In zijn kleine winkeltje in La Tour d'Aigues verkoopt hij een grote verscheidenheid aan olijfolie. Je hebt tussen de vijf en negen kilo olijven nodig voor één liter olie, dat lees je hier - en dat olijfolie niet zomaar olijfolie. Vaak een heel ander product dan in de supermarkt, waar je dankzij de goedkope olie en veel korting een heel universum aan smaken misloopt. Nog een pluspunt: vooral de kleine metalen blikjes zijn ideaal voor de keuken in campers en caravans. Ze wegen niet veel in vergelijking met de gebruikelijke glazen flessen en zijn onbreekbaar.
Met een goed gevulde keukenla gaan we verder. Waar de Luberon aan hoogte verliest en al snel opgaat in de Durance-vallei, steken enkele koepels uit de kale grond op een heuvel bij Saint-Michel bij Forcalquier. Vanaf hier is een weids uitzicht in de oneindigheid van het universum mogelijk. Door de telescoop van het astronomiecentrum zie je verre sterrenstelsels of kleurrijke nevels, met een beetje geluk komen er ook planeten als Jupiter of de maan tevoorschijn. En als het centrum gesloten is, kun je met een beetje geluk een van de weinige parkeerplaatsen voor campers voor de sterrenwacht bemachtigen en voor de camper naar de sterren kijken. Door het ontbreken van lichtvervuiling zijn ook met het blote oog fascinerende sterrenbeelden te zien.
Stop 11: Einde van de tocht bij de okerkleurige rotsen
Uiteraard mag tijdens een campertocht door de Vaucluse een natuurlijk hoogtepunt niet ontbreken: de okerkleurige kliffen van de Luberon bij Roussillon. Prachtige wandelingen en geweldige fotomomenten wachten hier op bezoekers. Maar ook hier is het belangrijk om in het hoogseizoen vroeg in de ochtend of in de avond een bezoek te plannen om echt van de natuur te kunnen genieten. Een bonus voor het bezoeken van daluren is ook het betere fotolicht.
Freeontour-tip: Hier vind je meer informatie voor iedereen die de Luberon per fiets wil verkennen.