Wat weet je eigenlijk over Matera? Misschien niet zo veel... Dat gold ook voor ons - totdat we het kleine grotstadje in Zuid-Italië beter leerden kennen. Liefde op het eerste gezicht. FREEONTOUR legt uit waarom het de moeite waard is om met een camper of caravan een bezoekje aan Matera te plannen - en waarom deze historische stad in 2019 terecht de Culturele Hoofdstad van Europa was.
Hoe kom je met de camper in Matera?
Het rustige Matera heeft ongeveer 60.000 inwoners en ligt in het zuiden van Italië, in de regio Basilicata, niet ver van Apulië. De eerstvolgende grotere stad is Bari, ongeveer 70 km ten noordoosten van Matera. Matera is alleen al een bezoek waard, vanwege de prachtige route er naar toe. Deze tocht met de camper of caravan voert je van noord naar zuid door grote delen van Italië. Onderweg kom je veel mooie bezienswaardigheden tegen. Wat dacht je van bijvoorbeeld een stop in een van de Italiaanse bergdorpjes, in Verona of aan het Gardameer. De camperroute langs de Adriatische kust is een aanrader voor fijnproevers. Deze route is ongeveer 840 km lang vanaf Verona en voert langs steden als Bologna, Rimini, Ancona en Bari, terwijl de zee altijd in zicht is. De ongeveer 900 km lange route door het binnenland via Florence, Rome en Napels is bijzonder aantrekkelijk voor cultuurliefhebbers.
Wat is de beste reistijd om een camperreis naar Matera te maken?
Over het algemeen is de lente een heerlijke seizoen om in Matera te zijn - vooral de maanden april en mei. Er zijn in het voorjaar niet al te veel toeristen in Matera en bovendien nodigt het nog steeds milde klimaat uit om lekker actief te zijn zonder dat het al te warm is. Campings en staplaatsen rondom Matera bieden in het voorjaar meestal nog voldoende capaciteit voor campers en caravans. De temperaturen in april en mei in het zuiden van Italië lopen overdag op naar een aangename 20 graden. Maar ook in het najaar is Matera een omweg waard, want de stad is ook in dit seizoen heerlijk om te bezoeken. Geniet van de geschiedenis, de levendige gastronomie en een unieke uitstraling zonder overvol te zijn.
Matera hoogtepunt 1: de Sassi-grotnederzettingen
Als je op het plateau van de kathedraal van Matera staat, kun je terugkijken op meer dan 9.000 jaar geschiedenis. De karakteristieke grotnederzettingen ingebed in rotsen - Sassi genaamd - zijn een grote trekpleister. Ze geven Matera niet alleen een unieke flair, maar zijn ook de reden voor de bijnamen van de stad: "Italië's Bethlehem" of "de grootste kerststal van Italië". Het is geen toeval dat Mel Gibson's "The Passion of the Christ" werd gefilmd in Matera. Al in het stenen tijdperk gebruikten mensen de steengrotten als woningen. In de loop van de oudheid en de middeleeuwen werd het grottenstelsel voortdurend uitgebreid. Er zijn tegenwoordig ongeveer 3.000 grotwoningen in Matera. Er zijn ook 162 "grotkerken" met enkele oude fresco's en schilderijen.
De Sassi maken sinds 1993 deel uit van het culturele werelderfgoed. Maar de grotwoningen waren niet altijd de grootste trots van de stad - integendeel. Ze werden ooit beschouwd als "vergogna nazionale", een "nationale schande". Verarmde boerenfamilies leefden hier zonder elektriciteit of stromend water met hun dieren in een afgesloten ruimte. Een malaria-epidemie en buiktyfus teisterden de bewoners van de grotten aan het eind van de jaren veertig. In de jaren vijftig werd de verhuizing van zo'n 15.000 mensen opgedragen en dreigden de grotten langzaam af te brokkelen. In 1986 werd uiteindelijk besloten om de Sassi te onderhouden en in ere te herstellen zodat ze in goede staat verkeren en tot op de dag van vandaag te bezichtigen zijn. Je vindt musea in sommige grotten, zoals het Boerenmuseum in de wijk Sasso Barisano, waar bezoekers het eenvoudige leven van de voormalige grotbewoners kunnen leren kennen.
Matera Hoogtepunt 2: Grotkerken
De grootste en meest indrukwekkende bezienswaardigheid in Matera is de oude stad zelf, eigenlijk één enorm museum. Goede wandelschoenen moeten zeker je koffer in, want de beste manier om de rotsstad te verkennen is te voet. De gouden tip is: laat je gewoon door het doolhof van de kronkelende stenen steegjes leiden en ervaar de rijke geschiedenis van de stad van dichtbij in de grotten van Matera. De magie van de oude stad is vooral duidelijk in de schemering, wanneer het baadt in warm licht.
Naast de rooms-katholieke kathedraal, die majestueus boven de stad uittorent, zijn ook de grotkerken een hoogtepunt. Tot de meest bezienswaardige behoren San Pietro Barisano, Santa Lucia delle Malve, de rotscomplexen Convicinio si Sant'Antonio en Madonna delle Virtù, Santa Maria Idris, San Giovanni, Santa Barbara met hun indrukwekkende fresco's en tenslotte San Nicola di Greci. Deze laatste herbergt een internationaal gerenommeerde beeldententoonstelling.
Matera Hoogtepunt 3: Grotta dei Pipistrelli
Een grot die niet door mensenhanden is gemaakt, maar niet minder spectaculair is, is de "Grotta dei Pipistrelli". De grote natuurlijke grot met heldere lichtinval en onwerkelijke formaties kan met een rondleiding worden bezocht. Het is de thuisbasis van talloze vleermuizen. Een goede manier om de stad te ontdekken zijn de talrijke stadstours door Matera, waarbij je spannende dingen leert over het verleden en heden van de grotstad. Informatie over individuele rondleidingen door de stad is verkrijgbaar bij het VVV-kantoor in Matera. Voor wie het liever wat exclusiever heeft: de FREEONTOUR-partner Get your Guide biedt ook verschillende tours en programma's in Matera aan.
Matera Hoogtepunt 4: Culinaire Matera
Zoals bijna overal in "Bella Italia", vind je in Matera natuurlijk uitstekende ijssalons, pizzeria's en koffiebars. Daarnaast ga je ongetwijfeld genieten van de stevige lokale huisgemaakte gerechten. Waarschijnlijk het meest bekende gerecht uit Matera is "Lucanica", de typische varkensworst van de regio Basilicata. Er wordt gezegd dat het de oudste "Salsiccia" in Italië is, wat de Romeinen al op prijs stelden. De pittige "Lucanica" is op smaak gebracht met venkelzaad, chilipoeder, zout en peper en smaakt heerlijk bij vers brood of in stoofschotels. Kruiden met pittige "peperoncini", oftewel kleine, hete chilipepers, is een handelsmerk van de Basilicata-keuken. Eeuwenlang strijden de twee regio's Basilicata en Calabrië om wie de heetste keuken van Italië heeft - tot op de dag van vandaag is het nog steeds onbeslist. Een van de bekendste gerechten is “Penne all'arrabbiata”, wat overigens “boze noedels” betekent. Als je niet van pittig eten houdt, probeer dan het milde paprikagerecht "Ferretti con peperoni cruschi e mollica croccante". Over het algemeen zijn er veel groentemarkten in Matera met een grote verscheidenheid aan chili- en paprikarassen en een breed scala aan groenten en fruit.
Parkeren in Matera
Wil je met de camper Matera binnenrijden, dan is er een parkeergarage in Via Giuseppe Saragat met gedeeltelijk overdekte parkeerplaatsen voor campers. De hoogte is echter beperkt tot 3,50 m. Het parkeertarief is 50 cent per uur en als je wil, kun je hier één nacht blijven. De plekken hebben geen aansluitingen, maar wel toiletten die gebruikt kunnen worden.