Duitsland Rügen

Als voormalige hoofdstad van het eiland heeft Burg auf Fehmarn verschillende bezienswaardigheden. De St. Nikolai-kerk, gebouwd in 1230, vormt het centrum van de stad en is een van de meest populaire bezienswaardigheden in Burg. Het oude stadhuis bevindt zich ook op de Burger Marktplatz - een aloude rode bakstenen muur, die ook een bezoek waard is. De markt is niet alleen de moeite waard vanwege de bezienswaardige gebouwen, maar vooral vanwege de levendige wekelijkse markt, die hier elke woensdag plaatsvindt. Dit biedt een kleurrijke mix van kraampjes en nodigt bewoners en bezoekers uit om rond te snuffelen en op koopjesjacht te gaan.

Maritieme flair in de haven van Burg

Een ander hoogtepunt van de plaats en vooral in de zomermaanden een populaire attractie voor toeristen is ook Burgs Hafen. Deze werd gebouwd in het midden van de 19e eeuw, omdat de vorige haven sinds de 15e eeuw geleidelijk het slachtoffer was geworden van schuren. In de wijk Burgstaaken werd een nieuwere, grotere en vooral modernere havenfaciliteit gebouwd, die nog steeds een van de meest aantrekkelijke bezienswaardigheden in Burg auf Fehmarn is.

De Burgstaakenhaven verwelkomt bezoekers met een kleurrijke mix van naastgelegen jachten, vissersschepen en allerlei interessant zeemansgaren. Sommige van de hier verankerde kotters bieden ook de mogelijkheid om direct aan boord vers gevangen vis te kopen. Als u liever gekookt wordt, vindt u in een van de lokale restaurants een tafel met uitzicht op de haven. Dan is het nabijgelegen strand ideaal voor een lange wandeling, want de strandpromenade, die pas aan het begin van het nieuwe millennium is vernieuwd, nodigt uit tot wandelen.

Parkeren op parkeerplaats en met treintje naar de Kaap. 

In de begin jaren 30 is er vanuit de toenmalige regering het startsein gegeven voor de bouw van een groot complex ten behoeve van de recreatie van de Duitse soldaten welke aan het front zaten. Het speciale recreatie hotel moest onderdak bieden aan 20.000 recreatiegangers uit de arbeidersklasse, om zo te kunnen ontspannen en te relaxen. Hiernaast moest het incidenteel gebruikt kunnen worden als hospitaal. Voor de bouw van het complex is een ontwerp wedstrijd uitgeschreven en zijn er diverse ontwerpen voorgesteld, Adolf Hitler had al enkele voorkeur architecten en uiteindelijk is er gekozen voor het ontwerp van Clemens Klotz. Op 2 mei 1936 begon het Duitse Arbeits Front (DAF) aan het Kraft durch Freude (Kracht door Vreugde) complex. KDF is was een onderdeel van de overheid instantie DAF

KDF, was een reisorganisatie van de duitse overheid die het mogelijk maakte voor de arbeidsklasse betaalbare reizen te boeken naar diverse bestemmingen in Duitsland. Wanneer er een goed werkt werd geleverd werd men beloont met een reis. Het was mogelijk bij KDF uitjes te boeken naar concerten, opera’s en diverse dagtochten. In een later stadia werd er zelf voor KDF een cruiseschip gebouwd (willem gustloff).

De architect Klotz maakte een plan voor een complex voor meer dan 20.000 man, iedere gast zou hetzelfde behandelt worden en zo had iedere kamer zeezicht. Het complex zou bestaan uit 4 enorme gebouwen van ongeveer 500 meter per gebouw. Totaal zouden er 10.000 tweepersoons kamers zijn. Naast de voorzieningen zou er tussen ieder gebouw een pier verschijnen met restaurants, 2 golfslagbaden, theater, bioscoop en een feestzaal voor meer dan 25.000 bezoekers. De 10.000 kamers in het complex waren allemaal even groot, de afmetingen van een enkele kamer was 5 bij 2,5 meter. Iedere kamer beschikte over bedden, een zithoek en een wastafel. De douches en toiletten bevonden zich bij de vleugels, hier waren ook de trappen. Bij de bouw van het immense complex waren alle grote duitse bedrijven bij betrokken. De doelstellingen van de DAF en KDF waren eenvoudig, het complex zou in 1940 klaar zijn voor gebruik.

Na het begin van de tweede wereldoorlog in 1939, is de bouw van het complex stilgelegd. Op dat moment waren er 8 blokken, 1 theater en de kade in ruwbouw af. Na het begin van de oorlog is er verder gebouwd door gevangen, deze hebben diverse gebouwen verder afgebouwd. Het immense complex is tegen de 4,5 kilometer lang en vanaf het water zijn de daken van de gebouwen goed te zien, vanaf hier krijg je een goed beeld van hoe groot het complex was en is geweest. Hiernaast is het erg interessant om de diverse luchtfoto’s te bekijken van het gebouw, deze geven ook een goede indruk! Na de oorlog heeft het Rode Leger intrek genomen in het pand en werd het gebruikt als kazerne, er is in deze tijd nog geprobeerd het gebouw te slopen. Echter was er zoveel springstof voor nodig dat deze werkzaamheden uiteindelijk gestaakt zijn. Het is erg interessant om te weten dat Prora nooit is gebruikt voor het doel waarvoor het gebouwd is, hiernaast is het budget voor dit complex nooit bekend gemaakt, er was eerst sprake van 35 miljoen duitse d-mark, waarschijnlijk heeft het rondom de 200 miljoen duitse d mark gekost. De exacte kosten zijn nooit bekend gemaakt.

Momenteel is het nog steeds onduidelijk wat er gaat gebeuren met het Prora complex, er zijn diverse plannen voor bedacht welke wachten op goedkeuring. Het gaat hier om hotels, scholen, musea en discotheken. Tot op heden is de toekomst nog niet geheel duidelijk. Het is mogelijk langs de diverse gebouwen te lopen wat zeker de moeite waard is. Hiernaast zijn er 2 musea gevestigd in en rondom het pand. Tevens is het ook mogelijk om met een gids langs de gebouwen te lopen, de gids geeft veel ins en outs over de gebouwen.

In de begin jaren 30 is er vanuit de toenmalige regering het startsein gegeven voor de bouw van een groot complex ten behoeve van de recreatie van de Duitse soldaten welke aan het front zaten. Het speciale recreatie hotel moest onderdak bieden aan 20.000 recreatiegangers uit de arbeidersklasse, om zo te kunnen ontspannen en te relaxen. Hiernaast moest het incidenteel gebruikt kunnen worden als hospitaal. Voor de bouw van het complex is een ontwerp wedstrijd uitgeschreven en zijn er diverse ontwerpen voorgesteld, Adolf Hitler had al enkele voorkeur architecten en uiteindelijk is er gekozen voor het ontwerp van Clemens Klotz. Op 2 mei 1936 begon het Duitse Arbeits Front (DAF) aan het Kraft durch Freude (Kracht door Vreugde) complex. KDF is was een onderdeel van de overheid instantie DAF

KDF, was een reisorganisatie van de duitse overheid die het mogelijk maakte voor de arbeidsklasse betaalbare reizen te boeken naar diverse bestemmingen in Duitsland. Wanneer er een goed werkt werd geleverd werd men beloont met een reis. Het was mogelijk bij KDF uitjes te boeken naar concerten, opera’s en diverse dagtochten. In een later stadia werd er zelf voor KDF een cruiseschip gebouwd (willem gustloff).

De architect Klotz maakte een plan voor een complex voor meer dan 20.000 man, iedere gast zou hetzelfde behandelt worden en zo had iedere kamer zeezicht. Het complex zou bestaan uit 4 enorme gebouwen van ongeveer 500 meter per gebouw. Totaal zouden er 10.000 tweepersoons kamers zijn. Naast de voorzieningen zou er tussen ieder gebouw een pier verschijnen met restaurants, 2 golfslagbaden, theater, bioscoop en een feestzaal voor meer dan 25.000 bezoekers. De 10.000 kamers in het complex waren allemaal even groot, de afmetingen van een enkele kamer was 5 bij 2,5 meter. Iedere kamer beschikte over bedden, een zithoek en een wastafel. De douches en toiletten bevonden zich bij de vleugels, hier waren ook de trappen. Bij de bouw van het immense complex waren alle grote duitse bedrijven bij betrokken. De doelstellingen van de DAF en KDF waren eenvoudig, het complex zou in 1940 klaar zijn voor gebruik.

Na het begin van de tweede wereldoorlog in 1939, is de bouw van het complex stilgelegd. Op dat moment waren er 8 blokken, 1 theater en de kade in ruwbouw af. Na het begin van de oorlog is er verder gebouwd door gevangen, deze hebben diverse gebouwen verder afgebouwd. Het immense complex is tegen de 4,5 kilometer lang en vanaf het water zijn de daken van de gebouwen goed te zien, vanaf hier krijg je een goed beeld van hoe groot het complex was en is geweest. Hiernaast is het erg interessant om de diverse luchtfoto’s te bekijken van het gebouw, deze geven ook een goede indruk! Na de oorlog heeft het Rode Leger intrek genomen in het pand en werd het gebruikt als kazerne, er is in deze tijd nog geprobeerd het gebouw te slopen. Echter was er zoveel springstof voor nodig dat deze werkzaamheden uiteindelijk gestaakt zijn. Het is erg interessant om te weten dat Prora nooit is gebruikt voor het doel waarvoor het gebouwd is, hiernaast is het budget voor dit complex nooit bekend gemaakt, er was eerst sprake van 35 miljoen duitse d-mark, waarschijnlijk heeft het rondom de 200 miljoen duitse d mark gekost. De exacte kosten zijn nooit bekend gemaakt.

Momenteel is het nog steeds onduidelijk wat er gaat gebeuren met het Prora complex, er zijn diverse plannen voor bedacht welke wachten op goedkeuring. Het gaat hier om hotels, scholen, musea en discotheken. Tot op heden is de toekomst nog niet geheel duidelijk. Het is mogelijk langs de diverse gebouwen te lopen wat zeker de moeite waard is. Hiernaast zijn er 2 musea gevestigd in en rondom het pand. Tevens is het ook mogelijk om met een gids langs de gebouwen te lopen, de gids geeft veel ins en outs over de gebouwen.

De volgende passage over ’Mein schönes Peenemünde’ zou niet misstaan in een toeristische folder. „De plaats lag ver van grote steden en druk verkeer. De omgeving bestond uit duinen, oeroude eiken- en dennenbossen, die in comfortabele eenzaamheid groeiden tot een rietmoeras, overgaand in water. Grote elanden met donkere geweien zwierven over de hei naar het strand van de laaggelegen kust, en vluchten eenden en reigers bewoonden deze prachtige plek, onverstoord door jagers.” 

Maar militair ingenieur Walter Dornberger had geen vakantieplannen toen hij deze passage noteerde in zijn ’V2-memoires’. Met de beroemde raketpionier Wernher von Braun, verkoos hij in 1936 Peenemünde als testcentrum voor ’s werelds eerste raket die de dampkring zou verlaten, de V2. Zij hadden een afgelegen plek aan de Oostzee Zee nodig, waar hun geheime wapens geheim konden blijven. 

In vissersdorp Peenemünde op het eiland Usedom woonden slechts 400 mensen. Zij werden dringend verzocht om te verhuizen. De natuur moest ook grotendeels wijken, al bleven veel bomen staan voor camouflage. In enkele jaren tijd stampten de nazi’s hier een hypermodern testcentrum uit de grond. Met een windtunnellab voor snelheidstests boven 4000 kilometer per uur, een fabriek voor vloeibare raketbrandstof en een energiecentrale. Die leverde nog tot 1990 energie aan Peenemünde, en de drie grote schoorstenen zijn nog steeds zichtbaar. In anderhalf jaar tijd verscheen ook woonruimte voor 10.000 dwangarbeiders. 

Von Braun en Dornberger schaafden vervolgens negen jaar in het diepste geheim aan een explosieve raket, die zelfs New York zou moeten bereiken. De Britten ontdekten pas in 1943 dat er iets groots en gevaarlijks gebeurde in Peenemünde. Een groot bombardement volgde in augustus. Toch werden hier tot maart 1945 testraketten gelanceerd. 

Dornbergers natuurbeschrijving zou weer van toepassing kunnen zijn. Usedom is weer grotendeels natuurgebied. Peenemünde bestaat voor de helft uit ruines, sinds in 1990 de sovjetluchtmacht verdween. Musea en toeristische attracties vormen de andere helft. Er komen nu jaarlijks 250.000 V2-toeristen, en zo brengt het oorlogstoerisme redding.

Het grootste deel van het voormalige V2-testterrein is nu beschermde natuur en afgesloten. Officieel vanwege zeldzame vogels en verspreide munitie. Plannen bestaan al langer om restanten van de V2-basis tussen Peenemünde en Karlshagen open te stellen voor publiek, en om wandelpaden aan te leggen. Geldgebrek bij lokale autoriteiten houdt die optie tegen. Er bestaan zelfs plannen om de dijken door te steken, zodat het oude testgebied onder loopt. 

Belangrijke plaatsen van de V2-basis staan wel met monumenten en aanwijsborden aangegeven. Maar wie dieper in het verleden wil graven moet nog steeds ’Verboten, Lebensgefahr’ negeren. Want wie te gezagsgetrouw is, mist de sfeer van geheimzinnigheid in het bos. Dat heeft echt iets te verbergen. Geheime wapens, en het zweet en bloed van duizenden dwangarbeiders die de V2-raketten moesten produceren. Bedekt door mos en plantengroei liggen oude tankloodsen, overwoekerde nazibunkers, wachtposten en nucleaire schuilkelders uit de DDR-tijd. Een Britse slagveldtoerist blijkt ook in het bos rond te schuimen. „Ik wil het originele V2-lanceerplatform vinden”, zegt hij, de kaart van het gebied ontvouwend. 

De officiële attractie is het Peenemünde Museum, in een oude bunker, en de energiecentrale. Dit Kraftwerk is onderdeel van het museum. Topstuk van het museum is een originele V2-raket uit 1943, die opvallend veel lijkt op de maanraket uit Hergé’s Kuifje. De nazi’s beschilderden iedere V2 met een pin-up, die zittend op de raket richting maan vliegt. Het museum heeft ook een originele V1-vliegbom, met zijn vleugels en slome aanblik iets minder sexy en zonder pin-up. 

De tentoonstelling in het museum richt zich op de bijdrage aan de ruimtevaart en rakettechniek door Wernher von Braun en de Peenemünde-ingenieurs. Onder Von Brauns leiding werd namelijk na de oorlog de Apollo-raket ontwikkeld, die de eerste mensen op de maan zette. De Amerikanen gooiden meteen zand over het naziverleden van de ingenieurs, toen deze zichzelf in april 1945 uitleverden. Von Brauns Amerikaanse lab in Huntsville Alabama kreeg de bijnaam Peenemunde South.

Maar daarvoor kregen vanaf september 1944 Londen en later ook Antwerpen de V2 op hun dak met een lading van 1000 kilo explosieven. De raketten werden vanuit Wassenaar in de duinen en Friesland gelanceerd. ’Peenemünde, hemel en hel’ is dan ook de naam van de expositie. „Het baanbrekende werk in Peenemünde maakte de ruimtevaart mogelijk. Maar in verkeerde handen kan goede techniek tot veel kwaad leiden”, zo valt te lezen bij de entree.

Ondanks het donkere verleden, is een zekere bewondering onontkoombaar. Het ontbrak de nazi’s niet aan intellect en ondernemerszin. De Peenemünde-ingenieurs lagen tien jaar voor op de rest van de wereld. Maar de bewondering sloeg door in 1992. Duitse politici wilden in Peenemünde een groot V2-feest houden, 50 jaar na de eerste succesvolle lancering buiten de dampkring in oktober 1942. Een eerdere V2-expositie had namelijk in korte tijd 100.000 bezoekers getrokken.

bron: trouw.nl

De volgende passage over ’Mein schönes Peenemünde’ zou niet misstaan in een toeristische folder. „De plaats lag ver van grote steden en druk verkeer. De omgeving bestond uit duinen, oeroude eiken- en dennenbossen, die in comfortabele eenzaamheid groeiden tot een rietmoeras, overgaand in water. Grote elanden met donkere geweien zwierven over de hei naar het strand van de laaggelegen kust, en vluchten eenden en reigers bewoonden deze prachtige plek, onverstoord door jagers.” 

Maar militair ingenieur Walter Dornberger had geen vakantieplannen toen hij deze passage noteerde in zijn ’V2-memoires’. Met de beroemde raketpionier Wernher von Braun, verkoos hij in 1936 Peenemünde als testcentrum voor ’s werelds eerste raket die de dampkring zou verlaten, de V2. Zij hadden een afgelegen plek aan de Oostzee Zee nodig, waar hun geheime wapens geheim konden blijven. 

In vissersdorp Peenemünde op het eiland Usedom woonden slechts 400 mensen. Zij werden dringend verzocht om te verhuizen. De natuur moest ook grotendeels wijken, al bleven veel bomen staan voor camouflage. In enkele jaren tijd stampten de nazi’s hier een hypermodern testcentrum uit de grond. Met een windtunnellab voor snelheidstests boven 4000 kilometer per uur, een fabriek voor vloeibare raketbrandstof en een energiecentrale. Die leverde nog tot 1990 energie aan Peenemünde, en de drie grote schoorstenen zijn nog steeds zichtbaar. In anderhalf jaar tijd verscheen ook woonruimte voor 10.000 dwangarbeiders. 

Von Braun en Dornberger schaafden vervolgens negen jaar in het diepste geheim aan een explosieve raket, die zelfs New York zou moeten bereiken. De Britten ontdekten pas in 1943 dat er iets groots en gevaarlijks gebeurde in Peenemünde. Een groot bombardement volgde in augustus. Toch werden hier tot maart 1945 testraketten gelanceerd. 

Dornbergers natuurbeschrijving zou weer van toepassing kunnen zijn. Usedom is weer grotendeels natuurgebied. Peenemünde bestaat voor de helft uit ruines, sinds in 1990 de sovjetluchtmacht verdween. Musea en toeristische attracties vormen de andere helft. Er komen nu jaarlijks 250.000 V2-toeristen, en zo brengt het oorlogstoerisme redding.

Het grootste deel van het voormalige V2-testterrein is nu beschermde natuur en afgesloten. Officieel vanwege zeldzame vogels en verspreide munitie. Plannen bestaan al langer om restanten van de V2-basis tussen Peenemünde en Karlshagen open te stellen voor publiek, en om wandelpaden aan te leggen. Geldgebrek bij lokale autoriteiten houdt die optie tegen. Er bestaan zelfs plannen om de dijken door te steken, zodat het oude testgebied onder loopt. 

Belangrijke plaatsen van de V2-basis staan wel met monumenten en aanwijsborden aangegeven. Maar wie dieper in het verleden wil graven moet nog steeds ’Verboten, Lebensgefahr’ negeren. Want wie te gezagsgetrouw is, mist de sfeer van geheimzinnigheid in het bos. Dat heeft echt iets te verbergen. Geheime wapens, en het zweet en bloed van duizenden dwangarbeiders die de V2-raketten moesten produceren. Bedekt door mos en plantengroei liggen oude tankloodsen, overwoekerde nazibunkers, wachtposten en nucleaire schuilkelders uit de DDR-tijd. Een Britse slagveldtoerist blijkt ook in het bos rond te schuimen. „Ik wil het originele V2-lanceerplatform vinden”, zegt hij, de kaart van het gebied ontvouwend. 

De officiële attractie is het Peenemünde Museum, in een oude bunker, en de energiecentrale. Dit Kraftwerk is onderdeel van het museum. Topstuk van het museum is een originele V2-raket uit 1943, die opvallend veel lijkt op de maanraket uit Hergé’s Kuifje. De nazi’s beschilderden iedere V2 met een pin-up, die zittend op de raket richting maan vliegt. Het museum heeft ook een originele V1-vliegbom, met zijn vleugels en slome aanblik iets minder sexy en zonder pin-up. 

De tentoonstelling in het museum richt zich op de bijdrage aan de ruimtevaart en rakettechniek door Wernher von Braun en de Peenemünde-ingenieurs. Onder Von Brauns leiding werd namelijk na de oorlog de Apollo-raket ontwikkeld, die de eerste mensen op de maan zette. De Amerikanen gooiden meteen zand over het naziverleden van de ingenieurs, toen deze zichzelf in april 1945 uitleverden. Von Brauns Amerikaanse lab in Huntsville Alabama kreeg de bijnaam Peenemunde South.

Maar daarvoor kregen vanaf september 1944 Londen en later ook Antwerpen de V2 op hun dak met een lading van 1000 kilo explosieven. De raketten werden vanuit Wassenaar in de duinen en Friesland gelanceerd. ’Peenemünde, hemel en hel’ is dan ook de naam van de expositie. „Het baanbrekende werk in Peenemünde maakte de ruimtevaart mogelijk. Maar in verkeerde handen kan goede techniek tot veel kwaad leiden”, zo valt te lezen bij de entree.

Ondanks het donkere verleden, is een zekere bewondering onontkoombaar. Het ontbrak de nazi’s niet aan intellect en ondernemerszin. De Peenemünde-ingenieurs lagen tien jaar voor op de rest van de wereld. Maar de bewondering sloeg door in 1992. Duitse politici wilden in Peenemünde een groot V2-feest houden, 50 jaar na de eerste succesvolle lancering buiten de dampkring in oktober 1942. Een eerdere V2-expositie had namelijk in korte tijd 100.000 bezoekers getrokken.

bron: trouw.nl